فاجعه در بازار رمزارزها؛ ۸۴٪ توکنهای ۲۰۲۵ سقوط کردند
سال ۲۰۲۵ برای بسیاری از پروژههای تازهنفس بازار رمزارزها، سالی تلخ و ناامیدکننده بوده است؛ سالی که برخلاف انتظارات سرمایهگذاران، نهتنها سودهای تضمینشدهای به همراه نداشت، بلکه برای بخش بزرگی از آنها به سقوط آزاد ختم شد. دادههای تازه نشان میدهد بازار کریپتو، وارد فاز جدیدی شده که در آن، مدلهای قدیمی ارزشگذاری دیگر پاسخگو نیستند و ریسک، بیش از هر زمان دیگری خود را نشان میدهد.
بر اساس گزارش جدید مؤسسه تحقیقاتی Memento Research، بیش از ۸۴ درصد از توکنهایی که در سال ۲۰۲۵ عرضه شدهاند، اکنون پایینتر از قیمت اولیه خود معامله میشوند. این یعنی اکثریت پروژههایی که با امید جذب سرمایه و جلب اعتماد کاربران وارد بازار شدند، نتوانستهاند حتی ارزش اولیه خود را حفظ کنند؛ آماری که زنگ خطر جدی برای سرمایهگذاران خرد و حتی فعالان حرفهای بازار به صدا درآورده است.
طبق این گزارش، از میان ۱۱۸ پروژه که بهطور دقیق رصد شدهاند، ۱۰۰ پروژه با زیان همراه بودهاند و به طور میانگین، حدود ۷۱ درصد کاهش قیمت را تجربه کردهاند. چنین افت سنگینی نشان میدهد دوران سودهای سریع و کمریسک در عرضههای اولیه توکن (TGE) عملاً به پایان رسیده و بازار، دیگر مانند سالهای قبل به پروژههای جدید اعتماد کورکورانه ندارد.
شکست یک مدل محبوب
تحلیلگران بازار معتقدند یکی از مهمترین دلایل این وضعیت، شکست استراتژی موسوم به «عرضه کم، ارزش کل بالا» یا High FDV است؛ مدلی که در آن پروژهها با تعداد محدودی توکن در گردش، اما با ارزشگذاریهای چند میلیارد دلاری وارد بازار میشدند. این ساختار تا مدتها برای سرمایهگذاران جذاب به نظر میرسید، اما اکنون شواهد نشان میدهد همین پروژههای بزرگ و پرسروصدا، بدترین عملکرد قیمتی را در سال ۲۰۲۵ ثبت کردهاند.
بازار کریپتو دیگر کشش جذب این حجم از ارزشگذاریهای حبابی را ندارد. سرمایهگذاران، بیش از گذشته به کاربرد واقعی، مدل درآمدی شفاف و تیم اجرایی پروژهها توجه میکنند و صرف عددهای بزرگ روی کاغذ، دیگر تضمینی برای رشد قیمت نیست.
عقبنشینی پولهای بزرگ
در همین حال، فرار سرمایهگذاران نهادی نیز بهعنوان یکی از عوامل کلیدی این سقوط مطرح شده است. «جف دورمن»، مدیر سرمایهگذاری شرکت Arca، معتقد است صندوقها و سرمایهگذاران بزرگ دیگر علاقهای به ورود در زمان عرضه اولیه توکنها ندارند. به گفته او، کاهش شدید فشار خرید در بازار باعث شده پروژهها نتوانند پس از عرضه، حمایت قیمتی لازم را دریافت کنند.
هرچند استثناهایی مانند برخی پروژههای خاص با حمایت چهرههای شناختهشده وجود دارد، اما تصویر کلی بازار نشاندهنده بیاعتمادی گسترده نسبت به توکنهای تازهوارد است. حالا سال ۲۰۲۵ بهجای آنکه سکوی پرتاب پروژههای جدید باشد، به نمادی از پایان یک دوران و آغاز دورهای واقعگرایانهتر در بازار ارزهای دیجیتال تبدیل شده است؛ دورهای که در آن، هیجان جای خود را به احتیاط داده است.