چرا دام ۲۵۰ هزار تومانی، گوشت یک میلیونی می‌شود؟

بازار گوشت قرمز در حالی با قیمت‌های بالای مصرف‌کننده مواجه است که فعالان بخش تولید می‌گویند دام زنده نه‌تنها گران نشده، بلکه در مقاطعی ارزان‌تر هم شده است. اختلاف فاحش میان قیمت دام زنده و بهایی که گوشت با آن به دست مردم می‌رسد، حالا به یکی از اصلی‌ترین چالش‌های معیشتی خانوارها تبدیل شده است؛ چالشی که رئیس اتحادیه دام سبک، آن را غیرقابل توجیه می‌داند.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در حالی که دامداران با مشکلاتی مانند خشکسالی، کمبود نهاده و افزایش هزینه تولید دست‌وپنجه نرم می‌کنند، چرخه توزیع گوشت به‌گونه‌ای عمل می‌کند که بخش عمده فشار گرانی، مستقیماً به مصرف‌کننده منتقل می‌شود؛ تا جایی که سرانه مصرف گوشت قرمز در ایران به حدود ۵ تا ۶ کیلوگرم در سال کاهش یافته است.

✅ دام زنده ارزان شد، گوشت نه

افشین دادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک، با اشاره به نوسانات قیمت دام از ابتدای سال، می‌گوید:

قیمت دام زنده مسیر یکنواختی نداشته و هم افزایش و هم کاهش را تجربه کرده است.

به گفته او، در ابتدای سال و هم‌زمان با شروع فصل تولید، هر کیلو بره نر ۵۰ تا ۶۰ کیلویی تا حدود ۳۴۰ هزار تومان معامله می‌شد. اما در میانه تابستان و هم‌زمان با تشدید خشکسالی و کمبود نهاده، قیمت دام زنده سقوط کرد.

✅ سقوط قیمت دام در تابستان

دادرس توضیح می‌دهد که در اواخر مرداد و اوایل شهریور، قیمت هر کیلو دام زنده حتی به ۲۵۰ هزار تومان رسید؛ در حالی که قیمت تمام‌شده تولید برای دامدار حدود ۳۲۰ هزار تومان بود.

به گفته او، همین تفاوت باعث شد دامداران برای جلوگیری از زیان بیشتر، حتی دام‌های مولد را روانه کشتارگاه کنند. افزایش عرضه دام، عامل اصلی کاهش قیمت در آن مقطع بود.

✅ بازگشت قیمت با رشد هزینه نهاده‌ها

رئیس اتحادیه دام سبک با بیان اینکه از اواخر شهریور روند قیمت دوباره صعودی شد، می‌گوید:

قیمت دام زنده به‌تدریج از ۲۵۰ هزار تومان به حدود ۳۵۰ تا ۳۶۰ هزار تومان رسید؛ افزایشی که بیشتر به دلیل گرانی نهاده‌های دامی، کمبود عرضه با نرخ مصوب و دریافت هزینه‌های غیررسمی در فرآیند فروش نهاده‌ها رخ داد.

او تأکید می‌کند که حتی در این شرایط هم قیمت دام زنده افزایش جهشی و غیرعادی نداشته است.

✅ پرسش اصلی: چرا گوشت تا سه برابر گران می‌شود؟

دادرس با طرح یک پرسش کلیدی می‌گوید:

دامداری که در مردادماه دام خود را کیلویی ۲۵۰ هزار تومان تحویل کشتارگاه داده، انتظار دارد قیمت لاشه نهایتاً به حدود ۵۳۰ هزار تومان برسد. اما چرا همین گوشت با قیمتی نزدیک یا بالاتر از یک میلیون تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد؟

به اعتقاد او، هزینه‌های بسته‌بندی، انبارداری و حمل‌ونقل نمی‌تواند چنین فاصله قیمتی بزرگی را توجیه کند و این اختلاف، ناشی از ساختار معیوب توزیع و واسطه‌گری است.

✅ فشار هم‌زمان بر دامدار و مصرف‌کننده

رئیس اتحادیه دام سبک تأکید می‌کند که این وضعیت، هم دامدار را متضرر کرده و هم سفره مردم را کوچک‌تر. دامدار با قیمت‌های پایین فروش و هزینه‌های بالای تولید مواجه است و در طرف مقابل، مصرف‌کننده ناچار است گوشت را با قیمتی چند برابر بخرد.

به گفته او، تا زمانی که زنجیره توزیع اصلاح نشود، نه کاهش قیمت دام به نفع مردم تمام می‌شود و نه افزایش قیمت، مشکلی از دامدار حل خواهد کرد.

✅ جمع‌بندی

اظهارات رئیس اتحادیه دام سبک نشان می‌دهد که ریشه گرانی گوشت قرمز، بیش از آن‌که در تولید باشد، در نحوه توزیع و قیمت‌گذاری پس از کشتارگاه نهفته است. فاصله نجومی میان دام زنده و گوشت مصرفی، حالا به یکی از عوامل اصلی کاهش مصرف و فشار معیشتی بر خانوارهای ایرانی تبدیل شده است.