مطالعهای تازه نشان میدهد پوماهای ساکن پاتاگونیا در جنوب شیلی، بهطرزی غیرمنتظره الگوی شکار خود را گسترش داده و به شکار پنگوئنهای ماژلان روی آوردهاند؛ رفتاری که در ابتدا منطقی به نظر میرسد، اما دادههای جدید از تغییراتی عجیبتر در رفتار این شکارچیان رأس هرم غذایی حکایت دارد.
پژوهشگران با استفاده از دوربینهای تلهای و ردیابهای GPS متوجه شدند پوماها نهتنها وارد زیستگاههای ساحلی شدهاند، بلکه بهطور منظم به کلونیهای پنگوئن نزدیک میشوند؛ جایی که پرندگان دریایی در فصل زادآوری آسیبپذیرترند. ورود یک شکارچی خشکیزی مانند پوما به این اکوسیستم، نشانهای از تغییرات عمیقتر در پویایی زیستمحیطی منطقه است.
در مراحل ابتدایی، شکار پنگوئنها توسط پوماها رفتاری «بهصرفه» تلقی میشد: طعمههایی کند، قابل پیشبینی و پرجمعیت. اما آنچه دانشمندان را شگفتزده کرد، تداوم حضور پوماها حتی زمانی بود که شکار بهصورت منظم انجام نمیشد. برخی پوماها ساعتها یا حتی روزها در نزدیکی کلونیها باقی میماندند، بدون آنکه اقدام مؤثری برای شکار انجام دهند.
به گفته پژوهشگران، این رفتار نشاندهنده تغییر در استراتژی شکار نیست، بلکه میتواند حاصل یادگیری رفتاری، کنجکاوی یا حتی فشارهای محیطی غیرمستقیم باشد. کاهش طعمههای سنتی پوما مانند گواناکو یا تغییرات زیستگاهی ناشی از فعالیت انسانی، این گربهسان بزرگ را وادار کرده به «آزمایش گزینههای جدید» بپردازد.
دادهها همچنین نشان میدهد همه پوماها به یک اندازه به این رفتار گرایش ندارند. تعدادی از آنها شکار موفقی انجام دادهاند، در حالی که برخی دیگر صرفاً حضور فیزیکی در اطراف کلونیها دارند. این تفاوتها میتواند به سن، تجربه فردی یا حتی شخصیت شکارچی مرتبط باشد؛ موضوعی که در مطالعات رفتاری جانوران بزرگجثه کمتر بررسی شده است.
از سوی دیگر، حضور مداوم پوماها تأثیرات غیرمستقیمی هم بر پنگوئنها گذاشته است. کاهش تحرک، تغییر مسیر رفتوآمد به دریا و افزایش استرس در کلونیها، حتی بدون شکار مستقیم، میتواند بقای جوجهها را تهدید کند. به بیان دیگر، خطر فقط در شکار شدن نیست؛ خودِ حضور شکارچی کافی است تا توازن را برهم بزند.
دانشمندان تأکید میکنند این پدیده نمونهای روشن از انعطافپذیری رفتاری شکارچیان بزرگ در مواجهه با تغییرات سریع محیطی است؛ تغییری که میتواند پیامدهای زنجیرهای برای کل اکوسیستم داشته باشد. مطالعه پوماهای پاتاگونیا نشان میدهد واکنش حیوانات به فشارهای جدید همیشه خطی و قابل پیشبینی نیست.
