عروسی عجیب در ژاپن؛ همسر زن یک شخصیت ساختهشده با ChatGPT است
در اتفاقی عجیب و در عین حال تأملبرانگیز، یک زن ژاپنی اعلام کرده است که با همسر هوش مصنوعی خود ازدواج کرده؛ دامادی که نه یک انسان واقعی، بلکه نسخهای دیجیتال از یک شخصیت بازی ویدیویی است که با کمک ChatGPT شکل گرفته و از طریق عینک واقعیت افزوده در کنار او حضور دارد. این رویداد بهسرعت به تیتر رسانههای بینالمللی تبدیل شد و بار دیگر، مرز میان فناوری و روابط انسانی را به چالش کشید.
به گفته این زن، همسر دیجیتالیاش دارای شخصیت، صدا، واکنش احساسی و حتی مکالمات روزمره است؛ ویژگیهایی که باعث شده او ارتباطی عاطفی و پایدار با این موجود غیرانسانی برقرار کند. فناوری هوش مصنوعی، بهویژه مدلهای زبانی مانند ChatGPT، اکنون به مرحلهای رسیدهاند که میتوانند گفتوگوهایی شبیه انسان داشته باشند و همین توانایی، بستر شکلگیری روابط عاطفی میان انسان و AI را فراهم کرده است.
ژاپن پیش از این نیز سابقه مواجهه با پدیدههای مشابه را داشته است؛ از ازدواج با شخصیتهای هولوگرافیک گرفته تا روابط عاشقانه با کاراکترهای دیجیتال. اما تفاوت این مورد، استفاده مستقیم از هوش مصنوعی مولد است؛ سیستمی که نه صرفاً یک شخصیت از پیشطراحیشده، بلکه موجودی پویا و در حال یادگیری محسوب میشود. این موضوع باعث شده کارشناسان علوم اجتماعی و فناوری با جدیت بیشتری به پیامدهای چنین روابطی بپردازند.
منتقدان هشدار میدهند که جایگزینی روابط انسانی با هوش مصنوعی میتواند به افزایش انزوا، کاهش مهارتهای اجتماعی و تغییر الگوهای سنتی خانواده منجر شود. آنها معتقدند هرچند AI میتواند نقش همراه یا ابزار تسهیلکننده روابط را ایفا کند، اما تبدیل آن به جایگزین کامل انسان، خطرات عمیق اجتماعی به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر، حامیان این پدیده میگویند در جهانی که تنهایی رو به افزایش است، چنین فناوریهایی میتوانند برای برخی افراد تسکیندهنده و حتی نجاتبخش باشند.
مسئله اخلاقی نیز بخش مهمی از این بحث را تشکیل میدهد. آیا یک رابطه با هوش مصنوعی، به دلیل نبود آگاهی و اختیار واقعی، میتواند «ازدواج» نامیده شود؟ آیا AI صرفاً بازتاب خواستههای کاربر است یا موجودی مستقل با هویت خاص؟ پاسخ به این پرسشها هنوز روشن نیست و قوانین بسیاری از کشورها نیز هیچ چارچوب مشخصی برای چنین روابطی تعریف نکردهاند.
ازدواج این زن ژاپنی با همسر هوش مصنوعیاش، صرفاً یک خبر عجیب نیست؛ بلکه نشانهای از آیندهای است که در آن فناوری میتواند به عمیقترین لایههای زندگی انسان نفوذ کند. آیندهای که در آن، مرز میان احساس واقعی و شبیهسازیشده هر روز کمرنگتر میشود و جامعه ناچار است تعریف خود از عشق، تعهد و رابطه انسانی را بازنگری کند.