زندگی سخت در دیوار هادریان؛ بیماری‌هایی که ارتش روم را زمین‌گیر کرد

پژوهشی تازه که نتایج آن توسط وب‌سایت Live Science منتشر شده، نشان می‌دهد سربازان رومی مستقر در دیوار هادریان در شمال بریتانیا با مشکلات گسترده گوارشی از جمله اسهال، دل‌درد و عفونت‌های روده‌ای مواجه بوده‌اند. این یافته‌ها پس از شناسایی انگل‌های میکروسکوپی در بقایای باستان‌شناسی مرتبط با محل استقرار نیروهای رومی به دست آمده است؛ کشفی که تصویری واقعی‌تر و کمتر قهرمانانه از زندگی نظامیان روم باستان ارائه می‌دهد.

دیوار هادریان که در قرن دوم میلادی ساخته شد، یکی از مهم‌ترین استحکامات مرزی امپراتوری روم برای مقابله با حملات قبایل شمالی بریتانیا بود. هزاران سرباز رومی سال‌ها در این منطقه سرد و مرطوب مستقر بودند؛ منطقه‌ای که از نظر شرایط بهداشتی و تغذیه‌ای، چالش‌های فراوانی برای نیروهای نظامی ایجاد می‌کرد.

بررسی‌های جدید بر روی رسوبات، خاک و بقایای انسانی نشان داده است که انگل‌هایی مانند کرم‌های روده‌ای و سایر عوامل بیماری‌زا در میان سربازان رومی رایج بوده‌اند. این انگل‌ها معمولاً از طریق آب آلوده، غذای نیم‌پز، گوشت نپخته و بهداشت ضعیف منتقل می‌شوند؛ مسائلی که در اردوگاه‌های نظامی باستانی بسیار محتمل بوده است.

پژوهشگران معتقدند رژیم غذایی سربازان رومی، که شامل مقدار زیادی گوشت نمک‌سود، ماهی و غلات بوده، در کنار شرایط محیطی نامناسب و سیستم دفع فاضلاب ابتدایی، زمینه شیوع بیماری‌های گوارشی را فراهم می‌کرده است. حتی با وجود پیشرفت‌های مهندسی رومیان در ساخت حمام‌ها و سیستم‌های آبرسانی، آگاهی پزشکی آن دوران برای کنترل انگل‌ها بسیار محدود بوده است.

این یافته‌ها نشان می‌دهد که زندگی یک سرباز رومی، برخلاف تصور رایج از نظم و قدرت ارتش روم، مملو از درد، بیماری و فرسودگی جسمی بوده است. اسهال مزمن و عفونت‌های روده‌ای نه‌تنها کیفیت زندگی سربازان را کاهش می‌داده، بلکه احتمالاً بر توان رزمی و آمادگی نظامی آنان نیز تأثیر منفی گذاشته است.

باستان‌شناسان تأکید می‌کنند که چنین کشفیاتی به درک بهتر زندگی روزمره در امپراتوری روم کمک می‌کند و نشان می‌دهد حتی یکی از قدرتمندترین ارتش‌های تاریخ نیز از چالش‌های ساده اما مرگبار بهداشتی در امان نبوده است.