سازمان فضایی ایران سرانجام تاریخ دقیق پرتاب سه ماهوارۀ سنجشی جدید کشور را اعلام کرد؛ خبری که مدتها علاقهمندان به حوزه فضا، پژوهشگران، نهادهای محیطزیستی و بخشهای مرتبط با کشاورزی و منابع طبیعی منتظر آن بودند. طبق اعلام رسمی، ماهوارههای کوثر، ظفر ۲ و پایا که در دسته ماهوارههای سنجشازدور و تصویربرداری قرار میگیرند، روز یکشنبه ۷ دی ساعت ۱۶:۴۸ بهوقت ایران از پایگاه فضایی وستوچنی روسیه و توسط پرتابگر سایوز به مدار زمین ارسال خواهند شد؛ یکی از دقیقترین و معتبرترین پرتابگرهای جهان که سابقهای طولانی در مأموریتهای علمی و محیطزیستی دارد.
این سه ماهواره بخشی از برنامه توسعه ناوگان سنجشی ایران هستند؛ ناوگانی که هدف آن تقویت توان کشور در دریافت دادههای تصویری با دقت بالا برای مدیریت بحران، پایش تغییرات اقلیمی و حفاظت از منابع طبیعی است. با توجه به افزایش چالشهای زیستمحیطی، از خشکسالی و سیل گرفته تا آتشسوزی جنگلها و تغییر الگوهای آبوهوایی، تصاویر این ماهوارهها میتواند ابزار مهمی برای پیشبینی، هشدار سریع، برنامهریزی و تصمیمگیری باشد.
ماهواره کوثر عمدتاً برای پایشهای محیطزیستی و تغییرات سطح زمین طراحی شده و میتواند الگوهای کشت، آسیبهای ناشی از خشکسالی، و تغییرات در جنگلها و مراتع را ثبت کند. ظفر ۲ نسل ارتقایافته سری ماهوارههای ظفر است که دقت تصویربرداری بالاتری دارد و دادههای آن میتواند در مدیریت آلودگی هوا، رصد کلانشهرها و بررسی روند آلودگی صنعتی کاربرد داشته باشد. پایا نیز بیشترین کاربرد را در بخشهای ژئولوژی، کشف معادن و شناسایی منابع طبیعی دارد و دادههای آن برای صنایع معدنی اهمیت ویژهای خواهد داشت.
این سهگانه فضایی، با هم، یک سبد دادهای کامل تولید میکنند: از کشاورزی تا جنگل، از بحران تا معدن، از اقلیم تا آلودگی هوا. همین ترکیب متنوع باعث شده پرتاب ۷ دیماه نه فقط یک رویداد خبری، بلکه یک نقطه عطف در توسعه ماهوارههای سنجشی ایران تلقی شود.
در کنار این دستاورد فنی، همکاری ایران با پایگاه وستوچنی و استفاده از پرتابگر سایوز نیز اهمیت دارد؛ چرا که تجربه چندسالۀ این همکاری نشان داده مأموریتهای مشترک قابلیت اطمینان بالایی دارند و مسیر انتقال ماهوارهها به مدار با شانس موفقیت بیشتری همراه است.
با نزدیک شدن به زمان پرتاب، توجه کارشناسان به دو موضوع جلب شده است: اول اینکه هرکدام از این ماهوارهها در چه مداری قرار خواهند گرفت و چه کیفیتی از تصویربرداری ارائه خواهند داد؛ و دوم اینکه دادههای سنجشی چگونه در اختیار نهادهای داخلی قرار میگیرد و چه تأثیری بر مدیریت بحران، محیط زیست و برنامهریزی ملی خواهد داشت.
