جدال تازه بر سر واتساپ | ۵۱ نماینده خواستار فیلتر مجدد شدند
با افزایش دوباره بحثها درباره سیاستگذاری فضای مجازی در کشور، موضوع فیلترینگ پیامرسان واتساپ بار دیگر به صدر اخبار داخلی بازگشته است. اینبار اما موضوع صرفاً در حد اظهارنظر یا موضعگیری رسانهای نیست؛ بلکه ۵۱ تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با امضای نامهای رسمی و ارسال آن به مسعود پزشکیان، رئیسجمهور و رئیس شورای عالی فضای مجازی، خواستار بازگشت محدودیتها و فیلتر مجدد واتساپ شدهاند؛ اقدامی که میتواند معادلات دسترسی کاربران ایرانی به پیامرسانهای خارجی را بار دیگر تغییر دهد.
بر اساس اطلاعات منتشرشده، این نامه به ابتکار حسان عظیمیراد نماینده مردم مشهد و کلات و با همراهی ۵۰ نماینده دیگر تنظیم و امضا شده است. امضاکنندگان، در متن نامه خود، از رئیسجمهور خواستهاند تا با بازنگری در سیاستهای اخیر مرتبط با رفع محدودیت برخی پلتفرمها، نسبت به اعمال دوباره فیلترینگ واتساپ تصمیمگیری کند؛ تصمیمی که به زعم آنان، در راستای صیانت از امنیت ملی، فرهنگی و حریم خصوصی کاربران قرار دارد.
استدلال نمایندگان برای فیلتر واتساپ چیست؟
نمایندگان مجلس در این نامه تأکید کردهاند که پیامرسانهای غیربومی مانند واتساپ، به دلیل عدم تمکین به قوانین داخلی جمهوری اسلامی ایران و استقرار سرورهای داده در خارج از کشور، از نظر حقوقی و فنی تحت نظارت نهادهای داخلی قرار ندارند. به باور آنان، این موضوع میتواند بستر مناسبی برای نقض حریم خصوصی کاربران، سوءاستفاده از دادهها و تهدیدات امنیتی و فرهنگی فراهم کند.
در همین حال، امضاکنندگان نامه معتقدند ادامه فعالیت آزاد پلتفرمهای خارجی، بدون تعهد قانونی مشخص، عملاً فرآیند حمایت از پیامرسانهای بومی را با چالش جدی مواجه کرده است؛ پیامرسانهایی که به گفته مسئولان، امکان نظارت، پشتیبانی و پاسخگویی روشنتری نسبت به مطالبات حاکمیتی دارند.
چالش دولت در دوگانه «آزادی دسترسی» و «کنترل فضای مجازی»
این درخواست در شرایطی مطرح میشود که دولت، از یک سو با مطالبه بخشی از جامعه برای دسترسی آزادتر به اینترنت و پلتفرمهای پرکاربرد جهانی مواجه است و از سوی دیگر، با فشار جریانهایی در مجلس و نهادهای تصمیمساز برای کنترل و تنظیم سختگیرانه فضای مجازی روبهروست.
واتساپ بهعنوان یکی از پرکاربردترین پیامرسانها در ایران، نقشی فراتر از یک ابزار ارتباطی ساده دارد و برای میلیونها کاربر، بستری روزمره برای ارتباطات شخصی، کاری و حتی کسبوکارهای خرد محسوب میشود. از همین رو، هر تصمیمی درباره محدودیت یا فیلترینگ دوباره آن، میتواند پیامدهای اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی به دنبال داشته باشد.
تصمیم نهایی با شورای عالی فضای مجازی
با توجه به جایگاه رئیسجمهور بهعنوان رئیس شورای عالی فضای مجازی، حالا نگاهها به واکنش دولت و تصمیم نهایی این شورا دوخته شده است. هنوز مشخص نیست که این درخواست با چه سرنوشتی مواجه خواهد شد، اما آنچه روشن است، fیلتر واتساپ بار دیگر به یکی از پرچالشترین پروندههای سیاستگذاری دیجیتال کشور تبدیل شده است؛ پروندهای که نتیجه آن میتواند مسیر آینده ارتباطات آنلاین در ایران را تغییر دهد.